|
A: Tai peteîha achegety – pu’a
A: Yva – Tero Arasa heta hi’a
A: Ho’a Ñe’êtéva moingoepy – Mitâ ho’a yvýpe.
A: Ñe’êpehêtai mboyvegua peteîha ava papýva – aguapy.
Â: Tai mokôiha achegetýpe – pu’ae tîgua
Â: Ñande rete rehegua – Tero. Che âme añandu
Â: Teroja Techaukarâ – ohechaukáva heta ava, mymba, térâ
mba’e. Â mitâ – Â ryguasu – Â apyka.
Â: ahoja – Yvyraguy ñane mo’â.
Ai: kuruvai – kuru oñembyaíva – Tero
Ai: Mba’asy osêva ñande retere – Tero
Aimi kuru’i – Tero
Aity - Haity Raity: Guyra rupa – Tero
Aity: Ho’a – “hechar” – Ñe’êtéva
Ahoja: mo’âha – “frazada – Manta” Tero
Akâ: Ñande rete rehegua – Tero
Akâ: Y guasu térâ ysyry – akâ – Ñe’êteja – Tendagua
Akâ: Hembe’ýpe – Y akâme – Ñe’êteja tendagua.
Aju: Tyarô “Maduro” Teroja Tekome’êva – Yva Aju.
Aju: ju – venir Ñe’êtéva
Aju ne rendápe romokunu’u
Ára: Día – tiempo – arapehê – Ñe’êteja araguáva. Arahakúpe heta ñatiû
Ára: Época, era, periodo – Ñe’êteja araguáva.
Ára: Día – tiempo – arapehê – Ñe’êteja araguáva. Arahakúpe heta ñatiû
Ára: Época, era, periodo – Ñe’êteja araguáva.
Upe árape ñandeko oîve raka’e pirapire
Ha: Ñe’êjoajuha - Luchi ha Kalo
Ha: Ñe’êtéva moingoepy – Aha añemoarandu Ateneope.
Hague’o: moperô – ahague’o – rehague’o – Ñe’êtéva. Ahague’o ryguasu
Hai: jehai – “escribir” Ñe’êtéva. Ahai ñe’êpoty – Ahai ñe’êporâhaipyre
Hai. Karâi – “rayar” Ñe’êtéva. Mitâ ohai ogyke
Chapî: Ndahaguéiva – Teroja Tekome’êva
Chapî: Mboriahu apî – Ndoguerekóiva mba’eve.
Teroja Tekome’êva
Chara: Poncho chara, oipurúva kuimba’e okaraygua – Teroja Tekome’êva.
Chara: Havara – korocho . Teroja Tekome’êva
Chara: Akâ chara. Noñakâkarâiva. Teroja Tekome’êva
Chavurro – Mymba – Tero
Chavurro ka’a: Ka’avo – Pohâ paraguái omongueráva py’ahasy. Tero
Cheve guarâ: Teroja mba’éva
Cheve guarâ: Che ahechaháicha – Mi modo de ver.
Chiâ: Tasêngy – Teroja Tekome’êva
Chiâ: Ochiâ – “Y” ochiâ opupúvo. Teroja Tekome’êva
Chiripa: Mitâ kasô guýpe oñemoîva michi aja (Baticola) – Tero
Chiripa: Etnia indígena Paraguaigua – Tero.
Chivu: Hypýi – mohe’ô – Ñe’êtéva Ambochivu hese y.
Chivu: Vakame oguerekóva ijatúare
Atúa chivu: Teroja Tekome’êva
Chi’ô: Tasêngy – Teroja Tekome’êva.
Chi’ô: Takate’ỹ - Teroja Tekome’êva
Chopî: Jeroky – ñande jeroky Ñe’êtéva
Chopî: Guyra – Tero
Chore: Táva oîva mokôiha tetâ’ime
Chororî: Apopê (Teroja Tekome’êva)
Ava apopê – Ava chororî
Chororî: Yvyty Aregua pegua – Tero
Chororî: Tyekue “intestino” Tero
Chovi: Heta – Teroja Papýva. Ichovi che vokópe viru
Chovi: Henyhe – Teroja Tekome’êva – Ichovi pe kaneka ao ky’águi
|
|
Chuchu: Andai’i “Calabacita”. Tero
Chucho: Py’andýi – Teroja Tekome’êva
Tekove ndojeroviáiva ijehe - ochuchu
E – Tai irundyha achegetýpe
E – Pu’ae
E – Ñe’êtéva moingoepy. Che ha’e – nde ere.
Ha’e he’i – Ñande ja’e – Ore ro’e – Peê peje – a’ekuéra he’i.
Eira: Mbarakaja ka’aguygua - Tero
Eíra: Eíra he’ê “miel” – Tero
Eirete: Eíra ka’aguygua ojepurúva pohâramo
Guaikuru: Te’ýi – Tero
Guaikuru: Pohâ ñana – Tero
Guaikuru: Guyra Guaikuru – Tero
Guaira: Mbyja Tendota
Guaira: Tetâ’i Paraguaigua
Guarani: Guerrero
Guarani: Katupyry
Guarani: Ñe’ê
Guyguy: Jeporeka – Ñe’êtéva
Guyguy: Arasunu
Ja: Ñe’êpehêtai jurugua
Ja: Reñemboja – Ñe’êtéva
Ja: Oja – Ñe’êtéva
Ja: Che ja – “Yo quepo” – Ñe’êtéva
Ja: mboja “pegar” Ñe’êtéva
Ju: Sa’yju – Teroja Tekome’êva
Ju: Mbovyvyha – Tero
Che jarýi ombovyvy júpe
Ju’i: Mbovyvyha michiva Tero
Ju’i: Rana – Batracio – Tero
Jy: Hatâ – Teroja Tekome’êva
Jy: Mbojy – Ñe’êtéva
Jy: Pireñembyai – Teroja Tekome’êva
Jyva: Ñande rete rehegua – Tero
Jyva: Pyhyha – Tero – Japepo jyva “La manija de la paila”
Aipyhy japepo jyva
Kaigue: kangy – Teroja Tekome’êva
Kaigue: Kái: Ñe’êtéva – Akái kuarahýpe
Karai: Mongarai – Ñe’êtéva. Che memby amongarai ha oikóma chugui kirito ra’y
Karai: ava – Tero
Ka’avo: Tero
Ka’avo: ojehecharamóva, “atractivo”Ñe’êtéva”
Ka’i: Mono – Tero
Ka’i: piru – Ñe’êtéva
Ka’i: Ka’ípe – Ñe’êtéva
Kaguyjy: Tembi’u ojejapóva avati tupígui – Tero
Kaguyjy: Apañuài – Ñe’êtéva
Kakuaa: Tuicha – Teroja Tekome’êva
Kakuaa: okakuaa – “crecer” Ñe’êtéva
Karacha: kura’ỹi – Tero
Karacha: vicho vai – Tero
Karu: jekaru – Ñe’êtéva
Karu: tembi’u – Tero
Karu: ikaru – Teroja Tekome’êva
Kavure: Guyra – Búo Tero
Kavure: Mbujape mandi’óguigua
Ke: jeke – “dormir” Ñe’êtéva
Ke: Eike “entrar” Ñe’êtéva”
Kerana: Mombe’ugua’u – Tau rembireko – Personaje de la Mitología Guarani
Kerana: Dormilón
Hete: Ñande rete – Tero
Hete: Heterei – “sabroso” Teroja Tekome’êva
Hetû: Ahetû – “Oler” Ñe’êtéva
Hetû: Ñehetû – “Besar” Ñe’êtéva
Hye: Ñande rete rehegua- Tero
Hye: Ochiri – Ñe’êtéva
Po: Tero – ñande rete rehegua
Po: Papýva – Ñe’êteja
Po: Popo – mýi – Ñe’êtéva
|
(00595-21) 
(00595) 